Nederland heeft een nieuw R&D subsidieprogramma voor waterstof! Het programma wordt uitgevoerd door TKI Nieuw Gas en is gericht op  waterstoftechnologie. Daarvoor wordt gezocht naar goede onderzoeksvoorstellen die aansluiten op een aantal aangewezen thema’s. Belangstellenden kunnen onderzoeksideeën insturen tot 8 juni 2021.

Doel van het programma waterstof

Zeker; er zijn al verschillende subsidieregelingen die aanknopingspunten boden voor waterstof-projecten. Zoals DKTI-Transport, de MOOI-subsidie, de DEI+ regeling en de TSE-energiestudies. Maar de vraag naar een specifieke R&D-regeling rondom waterstoftechnologie was er nog niet. 

De belangrijkste doelen van het waterstof-programma zijn:

• het stimuleren van technologieontwikkeling die nodig is voor het inrichten van waterstofketens, en die op korte termijn -binnen 3 tot 5 jaar- leiden tot betere prestaties. Die verbeteringen kunnen liggen op het gebied van lagere investeringskosten en/of operationele kosten, bredere toepassingsmogelijkheden, meer efficiëntie en meetnauwkeurigheid. Of minder onderhoud, minder gebruik van schaarse materialen, verminderde ruimtelijke impact;
• het ontwikkelen van technologie die de toepasbaarheid van waterstof mogelijk maakt en/of verbetert (bijvoorbeeld gericht op het toepassen van waterstof in branders en gasturbines).

Welke waterstof-projecten maken kans op subsidie?

De nieuwe waterstof-subsidietender is op zoek naar ideeën voor goede waterstof-projecten die:

• primair bestaan uit fundamenteel onderzoek en/of experimentele ontwikkeling;
• maximaal 2 jaar duren (en kunnen starten binnen 3 maanden na de subsidietoekenning);
• uitgevoerd worden door een consortium met minimaal één bedrijf en minimaal één onderzoeksinstelling (zoals TNO, een Hbo-instelling of een universiteit);
• aansluiten op één of meer van de aangewezen thema’s en onderwerpen (zie hieronder).

Subsidiabele thema’s

De volgende onderwerpen vallen binnen de subsidietender waterstof:

1. Meten en analyseren van waterstof: apparatuur voor debietmeting, concentratie van waterstof in gasmengsels en verontreinigingen in waterstof onder verschillende condities (inclusief snelle en goedkopere analysemethoden en apparatuur daarvoor). Ontwikkeling van componenten die nodig zijn vanuit veiligheidsoogpunt, zoals IT- en sensortechnologie.

2. Decentrale productie van waterstof via elektrolyse: 

• Specifieke componenten voor PEM- en alkalische elektrolyse
• Ondersteunende componenten en hulpsystemen (de balance of plant)
• Systemen voor decentrale productie en inpassing van duurzame elektriciteit
• Technologie voor opschaling van de productie van specifieke elektrolysecomponenten met de vereiste nauwkeurigheid en reproduceerbaarheid

3. Compressie, reinigen, drogen, koelen en odorisatie van waterstof.

4. Opslag van waterstof: opslag onder hoge druk in tanks voor mobiele en stationaire toepassingen met aandacht voor nieuwe materialen en processen voor productie van tanks, integratie van kleppen en drukregelaars in tanks en koppelsystemen met lektesting voor verwisselbare opslag-/tanksystemen. Technologie en systemen voor kleinschalige opslag van waterstof door binding aan een vloeibare drager als ook terugwinning van de waterstof en regeneratie van het dragermateriaal.

5. Brandstofceltechnologie:

• Specifieke brandstofcelcomponenten
• Ondersteunende componenten en hulpsystemen (de balance of plant)
• Systemen voor mobiele toepassingen (vervoerstoepassingen en mobiele werktuigen, inclusief generatoren) en stationaire toepassingen (kleinschalige WKK) in en rond de gebouwde omgeving
• Technologie voor opschaling van de productie van specifieke brandstofcelcomponenten met de vereiste nauwkeurigheid en reproduceerbaarheid

6. Brandertechnologie voor waterstof. Zoals aanpassingen aan branders voor verwarmingsketels, turbines en systemen voor specifieke toepassingen (zoals glas, steen en keramiek) die rekening houden met mogelijke effecten op de productkwaliteit. Of branders voor hogetemperatuurwarmte waarbij emissies van andere, schadelijke componenten als NOx voorkomen worden.

Aanvraagprocedure, subsidiebedragen en budget

De aanvraagprocedure bestaat uit twee fasen. Belangstellenden wordt in eerste instantie gevraagd om een kort projectplan (inclusief budgetvoorstel en voorgesteld consortium). Insturen van deze ‘expressions of interest’ kan tot en met 8 juni 2021. Daarna krijgen de inzenders feedback. Dan start de eigenlijke subsidieronde (die naar verwachting loopt van begin juli tot uiterlijk 15 september 2021). In die fase moeten de aanvragers hun eerdere voorstel uitwerken tot een uitgebreid plan.

Na de sluitingsdatum worden alle inzendingen gerangschikt, en wordt bepaald welke projecten subsidie ontvangen.  Per project is een subsidie mogelijk van maximaal 250.000 euro. De subsidie bestaat uit een bijdrage aan de R&D-kosten (maximaal 50% voor industrieel onderzoek, en maximaal 25% voor experimentele ontwikkeling). In totaal is er voor deze Waterstof-tender 3 miljoen euro aan subsidies te verdelen. Dit bedrag is overigens afkomstig vanuit de zogeheten PPS-toeslag.